عکس | کارنامه عجیب و چند هزارتایی اتاق فکر فلیترینگ در ایران !
تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۵۹۸۱
در همان سال و در همین خبر، به نقل از خرم‌آبادی اعلام شده بود که اغلب این سایت ها دارای مطالب غیراخلاقی و ضداجتماعی بوده اند که مطابق قانون فیلتر شده اند. حتی جایی که این مقام قضایی این اظهارات را مطرح کرده بود، همایش منطقه‌ای یکروزه " آسیب شناسی خانواده " در دانشگاه آزاد اسلامی آزادشهر بود.
اما زمان چندانی نگذشت برای آنکه این تصور به هم بریزد؛ سال 88 و در جریان دهمین انتخابات ریاست جمهوری فیلتر وارد فاز جدیدی شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فیلترینگ فیس بوک به عنوان پرطرفدارترین وبسایت با کارکرد شبکه اجتماعی در آن سال، سبب شد استفاده از فیلترشکن ها نیز در سطحی وسیع باب شود. به عبارتی دیگر، اقدام به فیلترینگ، به شکلی وسیع بخشی از مردم ایران را که روز به روز به جمع کاربران فضای مجازی افزوده می شدند دست به دامن فیلترشکن هایی کرد که مشهورترین آن در آن روزها با عنوان «فری گیت» مانع بر سر دسترسی به فیس بوک را می شکست.
یوتیوب هم همان روزها به سرنوشت فیس بوک دچار شد. این وبسایت اولین بار در سوم دسامبر ۲۰۰۶ برابر با 12 آذر 1385، یعنی 15 ماه پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد، به صورت موقت مسدود شد اما مدتی بعد، رفع فیلتر صورت گرفت. با این حال این آزمون و خطا، دست دولت را برای فیلترینگ بعدی باز کرد و واهمه ها از این اقدام کاهش یافت به نحوی که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 88 و وقایع مربوط به نتایج این انتخابات، یوتیوب نیز به فیس بوک پیوست و در فهرست فیلتر شده ها در ایران قرار گرفت.
تماس صوتی تلگراماز فیلترینگ پر سر و صدای فیس بوک در خرداد 88 تا اقدام بعدی در زمینه فیلترینگ، حدود 8 سال گذشت. از ابتدای دهه 90 بود که با گسترش تلفن های هوشمند در ایران، اپلیکیشن های اجتماعی نیز جای خود را در میان علاقمندی های کاربران ایرانی فضای مجازی باز کردند؛ وی چت، وایبر، لاین و واتس اپ ازجمله این اپلیکیشن هایی بود که محبوبیت آنها در میان کاربران با شدت و ضعف همراه بود. البته دیری نگذشت که با قرارگرفتن اپ تلگرام در دسترس کاربران ایرانی در سال 93، رفته رفته ایرانی ها به این اپلیکیشن کوچ کردند و خیلی زود، نه تنها به بستری برای مراودات مجازی-اجتماعی آنها تبدیل شد بلکه ظرفیت های جالب توجهش سبب شد ایرانی ها شعبه مجازی برخی کسب و کارهای خود را در این پلتفرم ایجاد کنند.
به این ترتیب این تلگرام و اینستاگرام بودند که سال 93 به بعد، در راس فهرست اپلیکیشن های مورد علاقه ایرانی ها قرار داشتند؛ پلتفرم های اجتماعی با قابلیت به اشتراک گذاری متن، عکس، فیلم که نه تنها امکان مراودات گسترده اجتماعی را فارغ از آنکه در کدام نقطه جغرافیایی از جهان ایستاده ایم فراهم می کرد بلکه به تدریج بازار بزرگی را از طریق کسب و کارهایی که بر بستر خود جای داده بود، ایجاد کرد.
اما فراهم شدن امکان تماس صوتی تلگرام، نقطه آغاز فیلترینگ این اپ محبوب آن روزها شد. روزهای ابتدایی سال 96، تماس صوتی تلگرام فیلتر شد؛ موضوعی که دولتی ها آن روزها زیر بارش نرفتند اما پس از توییت پاول‌دورف، موسس تلگرام مبنی بر ایجاد محدودیت برای این قابلیت، آن هم از سوی عرضه‌کنندگان اینترنتی در ایران، محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات، اعلام کرد که با دستور قضایی به اپراتورهای ثابت و همراه، قابلیت تماس صوتی تلگرام مسدود شده است. آذر همان سال هم واعظی در گفت و گویی اعلام کرد که تلاش ها برای رفع فیلتر تماس صوتی به عنوان یکی از خدمات ارائه شده از سوی تلگرام، موفق نبود. غافل از آنکه کمتر از یک ماه بعد این اپ محبوب آن روزها، قرار است برای همیشه در ایران فیلتر شود.
فیلترینگ دائم تلگرامماجرای آن به اعتراضات دی ماه سال 96 باز می گردد؛ آن زمان که اعتراضات «نه به گرانی» ابتدا از مشهد آغاز شد و در هفته دوم دی ماه به دیگر شهرهای بزرگ خراسان تسری یافت. اما دامنه این اعتراضات که در سال نخست دومین دوره ریاست جمهوری حسن روحانی و از سوی مخالفان دولت او رخ می داد، از مشکلات اقتصادی فراتر رفت و مخالفان نظام سیاسی هم به جمع معترضان اضافه شدند. در این میان فعالیت کانال آمدنیوز که در راس اطلاع‌رسانی ناآرامی ها قرار داشت، بهانه اصلی فیلترینگ تلگرام در ایران را فراهم کرد.
۱۰ دی ماه، تلگرام و اینستاگرام به صورت موقت روی شبکه‌های تلفن همراه بسته شدند. ساعاتی بعد، این دو اپلیکیشن به صورت کامل از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و صدا و سیما، مرجع این تصمیم را سطوح عالی امنیتی عنوان کرد و ایلنا نیز از فیلتر دائمی تلگرام در ایران خبر داد؛ موضوعی که پاول دورف مدیر روس تلگرام را بر آن داشت تا از کار بر روی فیلترشکنی قوی بر روی تلگرام خبر دهد. از دی ماه 96 تا امروز، کاربران ایرانی یا اپلیکیشن هایی همچون واتس اپ کوچ کردند یا بارها فیلترشکن های مختلف را روی گوشی های همراه خود نصب کردند زیرا کاربران تلگرام نمی توانستند به قابلیت های متنوع که به سرعت نیز بروز رسانی می شد، نه بگویند.
به عبارتی دیگر، اگر فیلترینگ فیس بوک در خرداد 88 دلیل اصلی روی آوردن وسیع کاربران ایرانی به فیلترشکن بود، دی ماه 96 و فیلتر تلگرام کاربران ایرانی را به سوی انواع فیلترشکن ها که تنوع و سرعت متفاوتی نسبت به 8 سال پیش داشت، کوچ داد.
با این حال، فیلترینگ در ایران به تلگرام محدود نماند. نزدیک به دو سال بعد یعنی در ۲۵ آبان سال 98 با دستور شورای امنیت ملی ایران، اینترنت بین‌المللی به مدت هشت روز، برای آنچه مهار ناآرامی های آن زمان که از افزایش قیمت بنزین آغاز شده بود، قطع و تنها دسترسی به سایت‌های ایرانی که از سرور داخل کشور استفاده می‌کردند قابل دسترس بود. درست همانند همین روزهای کشور. در واقع فیلترینگ در ایران، آن هم به دلایل سیاسی و امنیتی سابقه ای 14 ساله دارد.
حالا که حدود 14 سال از فیلتر اولین شبکه اجتماعی محبوب کاربران ایرانی گذشته، تغییرات سریع و چشمگیر در تکنولوژی های نوین ارتباطی، نه تنها شکل روابط اجتماعی را متفاوت از قبل کرده بلکه فضایی را به وجود آورده که هر یک از پلتفرم ها همچون اینستاگرام یا حتی تلگرام، خود به بازاری با کاربران گسترده تبدیل شده اند.
جایگاه جدید شبکه های اجتماعی در مردم ایرانآخرین آمار وزارت صمت، نشان می دهد که شبکه اجتماعی اصلی‌ترین محل کسب درآمد و خرید امروز مردم است؛ البته تا 10 روز قبل و پیش از فیلترینگ گسترده در فضای مبتنی بر وب در ایران. آنچه در آمار سال 1401 وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل توجه است، قرار داشتن 80 درصد از کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک بر روی همین پلتفرم‌هاست. بنابر این آمار، ارزش کل تجارت الکترونیک در سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۲۳۷ هزار میلیارد تومان بوده که 80 درصد از آن یعنی حدود ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان، مربوط به کسب و کار های الکترونیک شکل گرفته بر بستر پلتفرم هاست. همین دو عدد می تواند به راحتی گویای آن باشد که با مسدود سازی پلتفرم ها یا ایجاد محدودیت برای دسترسی کاربران، تا چه میزان این بخش از تجارت الکترونیک را در بحران قرار می دهد. به عبارتی دیگر، تعطیلی اینستاگرام، معنایی جز مسدودسازی بازاری به اندازه میلیون‌ها شغل نخواهد داشت. با این حال ظاهرا حکمران فضای مجازی قصد تغییر روندی که دو هفته اخیر به شکلی علنی در پیش گرفته است را ندارد. حکمرانی سیاست زده فضای مجازی، که سال گذشته طرحی موسوم به صیانت از فضای مجازی را به مجلس برد و به دلیل فشار افکار عمومی، صاحبان مشاغل و صاحبنظران حوزی IT و ICT نتوانست آن را در نهاد تقنینی کشور به نتیجه برساند، حالا با بهانه های سیاسی و امنیتی، اهداف خود را یکی پس از دیگری در فضای مجازی اجرا کرد؛ بدون قانونی که در مجلس به تصویب رسیده باشد و بدون توجه به آسیب های جدی اقتصادی که به وجود می آورد.
روز گذشته مهدی باقری عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای، تداوم فعالیت دو اپلیکیشن اینستاگرام و واتس اپ را مشروط به دادن تعهد به ایران و پذیرش مسئولیت عنوان کرد؛ موضوعی که به گفته همین نماینده مجلس، تاکنون از سوی این دو اپلیکیشن اجتماعی پذیرفته نشد.
البته فهرست فیلترینگ اخیر تنها به این دو اپلیکیشن محدود نمانده و بنابر گزارش ها، علاوه بر اینستاگرام و واتساپ، مسدود سازی دسترسی کاربران گوگل پلی، اپ استور، اسکایپ، سایت مایکروسافت، وب سایت استارلینک، موتور جستجوی گوگل و بینگ در ایران، فهرست فیلترینگ این بار را بلند بالا کرد. حتی لینکدین که به عنوان شبکه اجتماعی جویندگان کار و کارفرمایان با بیش از 760 میلیون کاربر در دنیا شناخته می شود یا ساوندکلاود که پلتفرم توزیع و انتشار فایل های صوتی و موسیقی به صورت آنلاین است هم در لیست فیلترشده ها قرار دارند. جالب آنکه از این موج، بازی کلش آف کلنز هم در امان نمانده است.
از دسترس خارج شدن بسیاری از خدمات فضای مجازی ازجمله اینستاگرام و واتس اپ، بار دیگر کاربران ایرانی را به سوی تلگرام کشانده؛ پلتفرمی کارآمد که حدود 5 سال است در ایران فیلتر شده اما کاربران برای استفاده از آن، حاضرند دردسرهای استفاده از فیلتر شکن را نادیده بگیرند. خبرهای غیررسمی حاکی از آن است که در دو هفته اخیر، نزدیک به ۶ میلیون کاربر ایرانی پس از 5 سال، این بار از واتس اپ به تلگرام کوچ کرده اند.
بیشتر بخوانید:
روایت ایرنا از تحلیل ناآرامی‌های شهریور 1401: زنان خواهان حضوری فعال، آزاد و خلاق در جامعه‌اند/ با سایبرفضا،هر ۴ ساعت می‌توان نظر عموم مردم را شنید آذری جهرمی : این مسیر تعامل با فضای مجازی ، قطعا غلط است217
کد خبر 1678878منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: فیلترینگ فضای مجازی دولت سیزدهم تماس صوتی تلگرام کاربران ایرانی شبکه اجتماعی ریاست جمهوری دو اپلیکیشن فیلترشکن ها فضای مجازی پلتفرم ها آن روزها فیلتر شد فیس بوک واتس اپ دی ماه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۵۹۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عددهای عجیب از واردات و مصرف داروی ایرانی‌ها
روزنامه فرهیختگان نوشت: روز گذشته مساله کمبود دارو در مجلس حسابی سروصدا کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون بهداشت و درمان در خصوص دلیل کمبود و گرانی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی با ارسال این موضوع به قوه قضائیه مخالفت کردند.
در این جلسه حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به دو اتفاقی که قرار بود در حوزه دارو رخ دهد، عنوان کرد: «بنا بود ۷۰ درصد هزینه دارو را بیمه‌ها و ۳۰ درصد آن را مردم پرداخت کنند، اما در حال حاضر این هزینه بین بیمه و مردم نصف شده است.»
وی در ادامه گفت: «از سوی دیگر بیش از وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی مسئول این قضیه بودند، به نحوی که بانک مرکزی باید به‌موقع منابع ارزی را تأمین می‌کرد که این اتفاق صورت نگرفت و به جای آن شاهد ارزپاشی برای سفر‌های خارجی و افزایش ۵۰۰ دلار به هزار دلار بودیم.»
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اضافه کرد: «سازمان برنامه و بودجه نیز تاکنون ۷۰ هزار میلیارد تومان طلب داروسازان و داروفروشان را نداده است. همچنین سازمان تأمین اجتماعی نیز هزینه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی را پرداخت نکرده، این درحالی است که مجلس شورای اسلامی حکیمانه و به صورت مقبول این موضوع را دنبال کرده است.»
بررسی آمار و ارقام واردات دارو و تجهیزات پزشکی نشان می‌دهد طی یک‌سال اخیر تامین ارز واردات دارو ۲۶ درصد افزایش داشته و بالاترین تامین ارز واردات دارو و تجهیزات پزشکی نیز در سال ۱۴۰۲ رخ داده است. همچنین، آمار‌های سازمان غذا و دارو نشان می‌دهد سرانه فروش دارو در کشور به طور قابل توجهی رشد داشته است. افزایش سه برابری واردات در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۰ سال قبل از خود نیز از آمار‌های قابل تامل است. داده‌های آماری نشان می‌دهد چالش دارو در کشور فراتر از تامین ارز واردات است.
مقصر کمبود کیست؟روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون بهداشت و درمان درخصوص دلیل کمبود و گرانی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی ناشی از استنکاف از اجرای قوانین بودجه سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کل کشور با ارسال این موضوع به قوه قضائیه با ۱۳۷ رأی مخالف از مجموع ۲۲۸ نماینده حاضر در صحن مخالفت کردند.
سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در توضیح این گزارش، گفت: «با استناد به سیاست‌های کلی نظام سلامت ابلاغیه رهبر معظم انقلاب و براساس تکلیف نمایندگان در بند (س) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ با هدف ساماندهی صنعت دارو و محوریت سیاستگذاری جدید که در حوزه یارانه دارو برعهده دولت گذاشته بودند طرح دارویار توسط دولت اجرا شد و براساس آن از طریق انتقال یارانه دارو از ابتدای زنجیره تامین و توزیع به انتهای آن و تمرکز بر نظام بیمه‌ای، مدیریت بهینه زنجیره تامین و توزیع به‌گونه‌ای اجرا شد که در حوزه کمبود‌ها و قیمت اقلام دارویی فشار از روی دوش مردم برداشته شود، اما طی دو سال سپری‌شده از اجرای آن شاهد خارج شدن محسوس زنجیره تامین و توزیع دارو از مدار تنظیم‌گری بوده‌ایم و تبعات آن گریبانگیر بیماران و فعالان صنعت دارو شده است.»
وی افزود: «درحال حاضر نزدیک به ۱۵۰ قلم داروی پرمصرف، دارای کمبود و محدودیت جدی بوده و حدود ۶۵ قلم دارو در شرایط کمبود حاد قرار دارد و رفع این مشکل نیازمند برنامه‌ریزی و کارآمدسازی سامانه‌های موجود و مدیریت دقیق سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی در پیش‌بینی به‌موقع نیاز‌های کشور و تخصیص به‌موقع ارز است، البته عدم نظارت موثر بانک مرکزی به عملکرد بانک‌های عامل در اعطای تسهیلات ریالی برای تامین سرمایه در گردش موردنیاز صنعت دارو و نیز شرکت‌های تراستی در انتقال به‌موقع ارز به ذی‌نفع نهایی نیز یکی از چالش‌های جدی در حوزه کمبود دارو است.»
در همین خصوص حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در گفتگو با خبرگزاری مجلس گفت: «بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه مقصران اصلی مشکلات حوزه دارو هستند، زیرا اگر در زمان مناسب منابع لازم را اختصاص می‌دادند وزارت بهداشت می‌توانست در این راستا بهتر عمل کند.» در ادامه محمدباقر قالیباف در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان با بیان اینکه بعد از بررسی‌ها و جلسات برگزارشده درخصوص دارو، شخص بنده نیز جلسه جداگانه‌ای با بانک مرکزی و وزارت بهداشت داشتم، گفت: «براساس گزارش جمع‌بندی نظارتی کمیسیون بهداشت از این جلسه، سه دستگاه سازمان برنامه‌وبودجه، بانک مرکزی و وزارت بهداشت در این خصوص مسئول هستند.» رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه قطعا بانک مرکزی در واگذاری ارز در اواخر بهار و ابتدای تابستان تأخیر داشته است، یادآور شد: «این موضوع اشکالاتی را در توزیع دارو به وجود آورد که البته در پایان سال ۱۴۰۲ توانست به تعهدات خود عمل کند، اما به هر حال تأخیر داشت.» آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد وضعیت تامین ارز واردات دارو در سال ۱۴۰۲ بهتر از سال‌های گذشته بوده و در موضوع شیرخشک نیز آمار‌ها نشان می‌دهد به‌رغم کاهش موالید در کشور، واردات شیرخشک طی ۱۰ سال اخیر نزدیک به سه‌برابر شده است.
آمار و ارقام نشان می‌دهد مشکل صرفا تامین و تخصیص ارز نیست و مساله از آنجایی شروع می‌شود که به هر دلیلی تقاضای ارزی واردات دارو و کالا‌های اساسی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. اینکه در فرآیند توزیع دقیقا چه اتفاقی می‌افتد خود موضوع مفصلی است، اما به هر ترتیب مساله فقط تامین ارز نیست.
رشد ۲۶ درصدی تامین ارز داروانتقادها از بانک مرکزی درخصوص تامین ارز واردات دارو درحالی صورت می‌گیرد که براساس داده‌های اعلامی این نهاد، میزان ارز تامین شده برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۱ حدود ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده که این رقم از ابتدای فروردین تا پایان اسفند ۱۴۰۲ با رشد ۲۶ درصدی به بیش از ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید. داده‌ها نشان می‌دهد میزان تامین ارز واردات دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی در سال‌های ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۳.۴ میلیارد دلار برای سال‌های ۹۸ و ۹۹ و ۳.۲ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ بوده است.
همچنین بر اساس این گزارش، بانک مرکزی از ابتدای فروردین تا روز سوم اردیبهشت ۱۴۰۳ نیز بیش از ۳ میلیارد و ۱۴۳ میلیون دلار ارز برای چهار گروه کالا‌های اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. کالا‌های تجاری و بازرگانی با یک میلیارد و ۸۵۴ میلیون دلار بیشترین حجم را با میانگین نرخ ۴۱ هزار تومان به خود اختصاص داده است. کالا‌های اساسی و دارو با ۶۳۶ میلیون دلار در رتبه بعدی قرار دارد؛ ۵۶۱ میلیون دلار از این گروه به کالا‌های اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی و ۷۵ میلیون دلار دیگر نیز به دارو، مواد اولیه دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص داده شد.
۳ برابر شدن واردات شیرخشکآمار قابل تامل دیگر، افزایش قابل توجه واردات شیرخشک است. طبق داده‌های وزارت جهادکشاورزی، حجم واردات شیرخشک نوزاد (به جز شیرخشک صنعتی) طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ به طور میانگین سالانه حدود ۳.۵ تا نهایتا ۴.۵ هزار تن بوده که این مقدار در سال ۱۴۰۱ به حدود ۶.۴ هزار تن و در سال ۱۴۰۲ به حول و حوش ۹.۶ هزار تن رسیده است. این رشد نزدیک به ۳ برابری طی چند سال اخیر درحالی است که آمار‌های سازمان ثبت احول کشور نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۲ از حدود ۱.۵ میلیون نوزاد در سال ۱۳۹۳ به یک میلیون و ۵۷ هزار نوزاد در سال ۱۴۰۲ رسیده است. به عبارتی طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۲ درحالی‌که تعداد موالید سالانه کشور ۴۳ درصد کاهش داشته، اما در همین مدت به رغم افزایش تولید داخل، واردات شیرخشک رشد ۱۴۸ درصدی را تجربه کرده است.
رشد ۲ برابری سرانه مصرف داروی ایرانیانیکی از موارد قابل تامل در داده‌های مصرف دارو در کشور، افزایش عجیب سرانه داروهای مصرفی کشور است. این آمار شاید به‌لحاظ علمی و فنی منطق قابل دفاعی نداشته باشد، اما در نوع خود جالب توجه است؛ به‌طوری‌که براساس آمارنامه‌های دارویی کشور تعداد مصرف سالانه دارو در ایران از ۲۵.۷ میلیارد عدد در سال ۱۳۸۵ به ۳۳.۲ میلیارد عدد در سال ۱۳۹۰، به ۴۰.۶ میلیارد عدد در سال ۱۳۹۵، به ۴۳.۱ میلیارد عدد در سال ۱۳۹۸ و به ۶۱.۷ میلیارد عدد در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
با توجه به اینکه طی این مدت جمعیت کشور نیز افزایش یافته، محاسبه سرانه مصرف دارو نیز نشان می‌دهد طی این مدت سرانه یا میانگین مصرف دارو به ازای هر ایرانی از ۳۶۵ عدد در سال ۱۳۸۵ به ۴۴۲ عدد در سال ۱۳۹۰، به ۵۰۸ عدد در سال ۱۳۹۵، به ۵۱۹ عدد در سال ۱۳۹۸ و به ۷۲۱ عدد در سال ۱۴۰۲ رسیده است. به عبارتی، طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۲ سرانه مصرف دارو در کشور رشد دو برابری داشته است. بازهم تاکید می‌شود گرچه تعداد داروی مصرفی شاید به‌لحاظ منطقی شاخص مناسبی برای ارزیابی نباشد، اما نباید به راحتی هم از کنار جهش قابل توجه آن عبور کرد.
در این زمینه سناریو‌های مختلفی قابل طرح است. اول اینکه بخشی از این افزایش سرانه مصرف دارو با شیوع کرونا در کشور رخ داده است، اما تداوم این وضعیت و حتی افزایش تعداد سرانه مصرف دارو در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ می‌تواند این سناریو را نیز مطرح سازد که ممکن است بخشی از دارو از فرایند توزیع رسمی کشور خارج شده و وارد اقتصاد سایه و قاچاق می‌شود.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت